काठमाडौं । नेपालमा गाई र गोरु पाल्ने किसानको संख्यामा ठूलो गिरावट आएको छ । केन्द्रीय तथ्यांक कार्यालयकाले गएको बिहीबार सार्वजनिक गरेको राष्ट्रिय कृषि गणना २०७८ को नतिजाअनुसार पछिल्लो १० वर्षमा गाई र गोरु पाल्ने किसानको संख्यामा ठूलो गिरावट आएको छ ।
तथ्यांक अनुसार हाल १७ लाख ८ हजार घर परिवारले गाई–गोरु पालन गरिरहेका छन् । जुन अघिल्लो गणनाको तुलनामा ५ लाख ७३ हजार परिवारले कम हो । २०६८ मा २२ लख ८१ हजार परिवार गाई–गोरु पालनमा थिए ।
नयाँ तथ्यांकअनुसार नेपालमा एउटा परिवारसँग गाई र गोरुको संख्या करिब ३ वटा छ । कार्यालयका अनुसार नेपालमा १८ लाख ७७१ हजारले गाई र गोरुको संख्या घटेको छ । नयाँ तथ्यांकअनुसार नेपालभर अहिले गाई र गोरुको कुल संख्या ४५ लाख ५९ हजार छ । जुन गत २०६८ सालमा देशभर गाई र गोरुको संख्या ६४ लाख ३० हजार रहेको थियो ।
यसै बीच, नेपालमा बाख्रा र च्याङ्ग्राको संख्यमा ठूलो वृद्धि भएको छ । राष्ट्रिय कृषि गणना २०७८ को नतिजाअनुसार बाख्रा र च्याङ्ग्र्राको संख्या झण्डै डेढ गुणाले बढ्दा भेंडाको संख्यामा भने गिरावट आएको छ । तथ्यांकअनुसार नेपालमा अहिले बाख्रा र च्याङ्ग्राको कुल संख्या एक करोड ४२ लाख ४२ हजार छ ।
जुन २०६८ को भन्दा ३२ लाख ५२ हजारले धेरै हो । १० वर्षअघि २०६८ मा नेपालमा यस्तो संख्या एक करोड ९ लाख ९० हजार मात्रै थियो । तथ्यांकअनुसार भेंडाको संख्यामा भने गिरावट आएको छ । नेपालमा अहिले भेंडाको संख्या ४ लाख ७८ हजार मात्रै छ । जुन २०६८ को भन्दा तुलनामा एक लाख १९ हजारले कम हो । २०७८ मा नेपालमा भेंडाको कुल संख्या ६ लाख ३ हजार मात्रै रहेको थियो ।
नेपालमा कृषि गर्ने जमिन घटेको र कृषि गर्ने जनसंख्या भने बढेको पाइएको छ । सातौं कृषि गणना २०७८ को तथ्यांक सार्वजनिक गर्दै राष्ट्रिय तथ्यांक कार्यालयले यस्तो जानकारी दिएको हो ।
नयाँ विवरणअनुसार नेपालमा २२ लाख १८ हजार हेक्टर जमिनमा कृषि गरिएको छ । जुन २०६८ सालको तुलनामा ३ लाख ८ हजार हेक्टरले कम हो । अघिल्लो कृषि गणनामा २५ लाख ३१ हजार हेक्टर जमिनमा खेति गरिन्थ्यो । नयाँ तथ्यांकअनुसार कृषि गर्ने परिवार संख्या भने ३ लाख परिवारले वृद्धि भएको छ । नया तथ्यांकअनुसार देशभर ४१ लाख ३१ हजार परिवार कृषिमा आबद्ध छन् । २०६८ मा यस्तो परविार संख्या ३८ लाख ३१ हजार थियो ।
यस्तै, नेपालमा राँगा र भैंसीको संख्याको नयाँ विवरण सार्वजनिक भएको छ । नेपालमा राँगा र भैंसीको कुल संख्या २९ लाख २३ हजार छ । यसअघि २०६८ को गणनामा यस्तो संख्या ३१ लाख ७४ हजार थियो । केन्द्रीय तथ्यांक कार्यालयकाअनुसार १० वर्षमा राँगा र भैंसीको संख्या २ लाख ५१ हजारले घटेको हो ।
विवरणअनुसार राँगा र भैंसी पाल्ने कृषक परिवार संख्यामा पनि ठूलो गिरावट आएको छ । २०६८ सालमा राँगा र भैंसी पाल्ने किसान परिवारको संख्या १६ लाख ६९ हजा रहेकामा नयाँ गणनामा यस्तो परिवार संख्या १४ लाख १७ हजारमा सिमित भएको छ । जुन संख्या २ लाख ५२ हजार परिवारले कम हो ।
२९ भाद्र २०८०, शुक्रबार १०:२५
